4. Lubliner Festival. Zwiedzali z prof. Andrzejem Trzcińskim stary cmentarz żydowski

Najstarsza zachowana pisemna wzmianka o cmentarzu żydowskim w Lublinie pochodzi z 1555 roku. W potwierdzonym przez króla Zygmunta II Augusta dokumencie można przeczytać o przekazaniu gminie żydowskiej w Lublinie przez starostę Stanisława Tęczyńskiego trzech działek. Na jednej z nich – na wzgórzu pełniącym od XIII w. rolę grodu obronnego, usytuowano cmentarz. Najstarsza znajdująca się tu macewa, która zapewne tylko cudem zachowała się do dziś, upamiętnia słynnego talmudystę Jakuba Kopelmana – pochodzi z 1541 roku, który to fakt jasno wskazuje, że pochówków dokonywano tu wcześniej niż można by wnioskować z opatrzonego królewską pieczęcią dokumentu.

Po założeniu nowego cmentarza żydowskiego w Lublinie, przepełniona nekropolia na Kalinowszczyźnie została zamknięta w 1830 roku. Mimo zamknięcia do początków XX wieku odbyło się tu jeszcze kilka legalnych i nielegalnych pochówków.

Podczas I wojny światowej większość drewnianych macew spalili żołnierze rosyjscy. Także w burzliwych latach międzywojnia dokonano kilku kolejnych dewastacji. Szacuje się, że w dniu wybuchu wojny na cmentarzu prawdopodobnie znajdowało się jeszcze ok 3000 macew. W trakcie okupacji Niemcy do reszty zdewastowali cmentarz, zaś samych płyt nagrobnych używali do brukowania dróg. Wnikliwe oko obserwatora dostrzec może do dziś dziury po pociskach pozostałe na niektórych z nagrobków. Także i po wojnie cmentarz nie uchronił się przed kolejnymi aktami wandalizmu – dziś na otoczonym murem starym cmentarzu żydowskim pozostało już tylko około dwustu macew.

Religijni Żydzi z całego świata regularnie odwiedzają znajdujący się tu ohel cadyka Jakuba Izaaka Horowitza zwanego Widzącym z Lublina (zm. w 1815 r.), grób znanego talmudysty Szaloma Szachny (zm. w 1557 r.) i sławnego kablisty Salomona ben Jechiela Lurii (zm. w 1573 r.) zwanego Maharszalem.

Żrodło: lublin.eu

Co jeszcze wydarzy się podczas 4. Lubliner Festivalu – Festiwalu Kultury Żydowskiej?

12.08 / sobota

godz. 11:00 – Zwiedzanie żydowskiego Lublina melexem / plac Zamkowy / zapisy

godz. 12:00 – Warsztaty muzyczno-ruchowe dla dzieci / Sala 105a / zapisy

godz. 13:00 – Zwiedzanie Ośrodka Brama Grodzka – Teatr NN / Ośrodek Brama Grodzka – Teatr NN / zapisy

godz. 16:00 – Krav Maga dla młodzieży i dorosłych – warsztaty / Sala 105a / zapisy

godz. 16:30 – Koszerna wódka: historia przedwojennych gorzelni – spotkanie z Piotrem Przeniosło + degustacja / Wirydarz

godz. 18:00 – Dwie flagi – film dokumentalny / Kino CK

godz. 20:00 – A Yiddish Carnival: Frank London & Lorin Sklamberg & the Prince of Kosher Gospel Joshua Nelson / Dobranotch – koncert / Muszla Koncertowa im. Romualda Lipko w Ogrodzie Saskim

godz. 22:00 – Night Klezz Dance – after party z Frank London & Dobranotch / Wirydarz

13.08 / niedziela

godz. 11:00 – Zwiedzanie Państwowego Muzeum na Majdanku z przewodnikiem / start: Centrum Obsługi Zwiedzających / zapisy

godz. 11:00 – Zwiedzanie starego cmentarza żydowskiego z prof. Andrzejem Trzcińskim / stary cmentarz żydowski, ul. Kalinowszczyzna / zapisy

godz. 12:00 – Warsztaty muzyczno-ruchowe dla dzieci / Sala 105a / zapisy

godz. 13:00 – Zwiedzanie Jesziwas Chachmej Lublin / Jesziwa Mędrców Lublina / zapisy

godz. 16:00 – Krav Maga dla młodzieży i dorosłych – warsztaty / Sala 105a / zapisy

godz. 17:00 – Kot i pies – interaktywny spektakl dla dzieci / plac przed Centrum Kultury

godz. 20:00 – Nie ma większej miłości – koncert ku czci Sprawiedliwych wśród Narodów Świata / Muszla Koncertowa im. Romualda Lipko w Ogrodzie Saskim